Sanktuarium Przemienienia Pańskiego Cmolas (podkarpackie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

W starym kościele parafialnym, przeniesionym w 1978 r. do wsi Poręby Dymarskie, znajdowały się 12-głosowe organy o trakturze mechanicznej i wiatrownicach klapowo-zasuwowych. 7 stycznia 1967 r. Tadeusz Rajkowski przedstawił ekspertyzę mówiącą o możliwości użycia części tych organów w nowym instrumencie. Ostatecznie jednak zdecydowano się zbudować całkiem nowe organy. Stary instrument został bowiem w całości przeniesiony w 1973 r. do parafii Będziemyśl, gdzie znajduje się do dziś. Początkowo Rajkowski zaproponował dyspozycję 28-głosową, zbliżoną do tej zrealizowanej w Rzepienniku Biskupim. Ostatecznie zrealizowano mniejszą dyspozycję, 26-głosową, a budowę ukończono jeszcze w 1967 r.  Pierwotna dyspozycja była następująca:

Manuał I (C–a3) Manuał II (C–a3) Pedał (C–f1)
Kwintadena 16’  Prync. skrzypc. 8’  Subbas 16’ 
Bourdon 8’  Rurflet 8’  Violon 16’ 
Pryncypał 8’  Salicet 8’  Pryncypałbas 8’ 
Szpicflet 8’  Blockflet 4’  Salicetbas 8’ 
Oktawa 4’  Gemshorn 4’  Chorał 4’ 
Rurflet 4’  Nasard 2 2/3’  Locatio 3 ch.
Róg nocny 2’  Flet leśny 2’  Bombard 8’ *
Larigot 2 ch. Tercja 1 3/5’   
Mixtura 4 ch. Siflet 1’   
  Cymbel 3 ch.  

 

*) w latach późniejszych głos przebudowano na Trąbkę 8’ i przeniesiono do manuału I, a w jego miejsce do pedału wstawiono Fletbas 8’

Połączenia: II do I; Super II–I; I do Pedału; M II–P (rejestr nieoryginalny).
Urządzenia dodatkowe: Aut. ped.; dwie wolne kombinacje (jedną z nich w latach późniejszych usunięto); crescendo; żaluzja manuału II; tremolo manuału II.
Rejestry zbiorowe: Prolong. M III [faktycznie Piano]; Forte; Tutti.

Pierwszy remont instrumentu przeprowadził ok. 1980 r. Stanisław Czachor, organista z Tuchowa pochodzący z Cmolasu. Później organy naprawiali jeszcze: dwukrotnie Eugeniusz Bałchan z Chmielnika oraz Paweł Ziaja, prowadzący zakład w tej samej miejscowości. Jednak wobec wciąż pogarszającego się stanu instrumentu parafia zdecydowała się na jego gruntowną przebudowę. Demontaż instrumentu rozpoczął Grzegorz Stawowy z Woli Baranowskiej, jednak strony nie doszły do porozumienia i na dalsze prace zawarto umowę z firmą Andrzeja Kamińskiego z Warszawy. Wykonała ona nowe wiatrownice klapowo-zasuwowe, zmieniła trakturę na mechaniczną oraz zainstalowała nowy stół gry firmy Laukhuff. Wykonano nowy prospekt, a dyspozycja została rozszerzona do 28 głosów. Nowe piszczałki językowe sprowadzono z firmy Killinger z Freibergu nad Neckarem. Stary kontuar posłużył później do rozbudowy organów adolfa Homana w Żychlinie. Prace przy przebudowie ukończono w 2012 r.

Skala manuałów: C–g3; skala pedału: C–f1.

 


Budowniczy
Tadeusz Rajkowski
Rok zakończenia budowy
1967
Liczba głosów
28
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Kwintadena 16’ 1. Pryncypał 8’ 1. Subbas 16’
2. Pryncypał 8’ 2. Salicet 8’ 2. Violonbas 16’
3. Flet kryty 8’ 3. Rurflet 8’ 3. Pryncypałbas 8’
4. Gemshorn 8’ 4. Blokflet 4’ 4. Fletbas 8’
5. Oktawa 4’ 5. Szpicflet 4’ 5. Salicetbas 8’
6. Rurflet 4’ 6. Nasard 2 2/3’ 6. Chorał 4’
7. Kwinta 2 2/3’ 7. Flet leśny 2’ 7. Mixtura 2 2/3’
8. Oktawa 2’ 8. Tercja 1 3/5’ 8. Fagot 16’
9. Mixtura 1 1/3’ 9. Mixtura 1’
10. Trąbka 8’ 10. Krumhorn 8’
Pomoce
Połączenia: II–I, I–P, II–P
Tremolo manuału II
Stół gry

Stół gry

Oryginalny stół gry

Oryginalny stół gry






Źródło
P. Pasternak, Tadeusz Rajkowski. Działalność organmistrzowska, Opole 2021 (tam też szczegółowa bibliografia)
Zdjęcie prospektu: Damian Skowroński
Autor
Paweł Pasternak


Ostatnia modyfikacja: 2022-01-16 11:02:58

Kościół szpitalny Przemienienia Pańskiego (Cmolas) - 4  (3 ) głosów