Kościół św. Klemensa Zawoja (małopolskie)

Kościół parafialny w Zawoi wzniesiono w roku 1888 w miejscu świątyni z lat 50. XVIII wieku (pierwotny projekt przewidywał jedynie jej rozbudowę). Przedsięwzięcie sfinansował arcyksiążę Albrecht Habsburg z Żywca, zaś plany opracował związany z nim architekt Karol Pietschka. W aranżacji wnętrza nowego kościoła wykorzystano osiemnastowieczne elementy wyposażenia przeniesione ze starego kościoła, w tym także organy nieznanego budowniczego, które umiejscowiono na drewnianym chórze. Prawdopodobnie był to instrument nie większy niż 10 głosów, utrzymany w konwencji barokowej, znajdujący się tuż przy balustradzie chóru (do dziś zaobserwować można na ścianach jasne przebarwienia z zarysem starej szafy, które wskazują konkretne położenie organów).

Instrument służył parafii do 1911 r., kiedy według kronik odmówił posłuszeństwa, będąc już mocno wysłużonym. Rozpoczęto więc starania o budowę nowego instrumentu, zebranie środków finansowych oraz wybór odpowiedniej firmy, którą została Gebrüder Rieger. Niestety wybuch I wojny światowej spowodował, że oszczędności przeznaczono na pilniejsze potrzeby gospodarcze, z kolei ze strony firmy nastąpiły komplikacje w postaci konfiskaty materiału piszczałkowego oraz braku pracowników. Na czas nieokreślony odłożono więc inwestycję związaną z organami, a podczas liturgii akompaniowano na fisharmonii.

Sytuacja zmieniła się kilka lat później, kiedy Józef Buba, gospodarz i dawny wójt ze Skawicy, postanowił przeznaczyć na budowę organów pieniądze pochodzące ze sprzedaży młyna. Do tej kwoty zebrano jeszcze niewielką sumę wśród parafian i na początku 1922 r. rozpoczął się montaż organów w kościele. W międzyczasie rozebrano stary instrument, który sprzedano do parafii w niedalekiej Koszarawie, jednak nie są znane dalsze losy tej transakcji. 19 sierpnia 1922 r. nastąpił oficjalny odbiór instrumentu, którego dokonał ks. Michał Wojtusiak, absolwent Szkoły Muzyki Kościelnej w Ratyzbonie a zarazem, jak określa go kronika parafialna, profesor muzyki i śpiewu w Krakowie. Dzień później organy zostały poświęcone podczas sumy parafialnej.

Kroniki parafialne nie wspominają już później o inwestycjach związanych z organami. Z informacji ustnych wiadomo, że pod koniec XX w. przeprowadzono remont, podczas którego wymieniono dmuchawę elektryczną oraz spolszczono nazwy głosów zmieniając tabliczki rejestrowe. Obecnie instrument znajduje się w zadowalającym stanie technicznym, jednak wymagane są pilne naprawy, które w kilku etapach podejmuje Andrzej Guziak z Zakopanego.

Organy składają się z dwóch symetrycznych szaf: sekcje pedału i manuału II umieszczone są w prawej szafie (patrząc od głównego ołtarza), natomiast sekcja manuału I – w lewej szafie. W każdej szafie znajduje się po jednym miechu pływakowym. Wolnostojący stół gry znajduje się pośrodku i jest umiejscowiony przodem do prezbiterium. Wiatrownice stożkowe.

Skala manuałów: C–f³; skala pedału: C–d¹.