Kościół Nawiedzenia NMP (stary) Sucha Beskidzka (małopolskie)

Stary suski kościół pod wezwaniem Nawiedzenia NMP wybudowany został w 1614 roku, ale jego wyposażenie, które zachowało się do dzisiejszych czasów, pochodzi w większości z XVIII w. Z tego okresu pochodzi także wczesnobarokowy instrument nieznanego budowniczego umiejscowiony na rokokowym chórze wspartym na czterech kolumnach w stylu jońskim. Chór ten wybudowano pod koniec XVIII w., o czym informuje inskrypcja A.D. 1791 pod umiejscowionym pośrodku parapetu chóru ozdobnym medalionem z wizerunkiem króla Dawida grającego na harfie. Przypuszczalnie więc organy mogły zostać wybudowane niedługo po ukończeniu tej inwestycji. Niektóre źródła jako czas powstania instrumentu podają XVII wiek, co wydaje się mało prawdopodobne, chyba że w kościele istniał inny chór, na którym organy te mogły zostać wybudowane, jednak kroniki nie wspominają o tego typu rozwiązaniu. Instrument aż do czasu wybudowania nowego, dużo większego kościoła w pobliżu, był używany regularnie, lecz w późniejszym czasie, wskutek zamiany starego kościoła w magazyn, popadał w coraz większą ruinę. Według kronik i przekazów ustnych, większa część piszczałek, czy też i nawet całych głosów, została przeniesiona do organów Riegera w nowym kościele, przy których w 1979 r. prowadzone były prace remontowe i rozbudowa.

W latach 70. ubiegłego wieku staremu kościołowi przywrócono funkcje sakralne, więc z racji tragicznego stanu organów na chórze pojawił się instrument elektroniczny. W zabytkowej szafie umieszczono jego głośniki, prawdopodobnie niszcząc przy okazji pozostałości piszczałek i elementów traktury. Usunięto także zabytkowe piszczałki prospektowe, wstawiając w późniejszym okresie w ich miejsce atrapy. W tamtym czasie zlikwidowany został również miech, który znajdował się po prawej stronie szafy organowej, a także wiatrownica pedału. Całość szafy przesunięto ze środka chóru do tylnej ściany.

Z racji przywrócenia do użytku starego kościoła wszystkie zabytkowe elementy wyposażenia świątyni oraz polichromie sukcesywnie poddawano koniecznym renowacjom. Wydawałoby się rzeczą naturalną i konieczną przywrócenie dawnej świetności także i organom, jednak postanowiono skupić się jedynie na aspekcie wizualnym, odnawiając tylko szafę (jej pierwotna kolorystyka była w kolorze czarnym), odsuwając daleko w przyszłość przedsięwzięcie renowacji całego instrumentu i tym samym uruchomienie go po kilkudziesięciu latach nieużytkowania. Zamiast tego w 2020 r. postanowiono zakupić nowy instrument elektroniczny, imitujący barokowe brzmienie, który ustawiono przodem do szafy organowej.

Ze starych organów dziś zachował się jednomanuałowy stół gry, umiejscowiony z lewej strony szafy organowej, 12 manubriów nad klawiaturą oraz pozostałości wiatrownicy klapowo-zasuwowej. Organy miały wcześniej również trzygłosową sekcję pedału o skali C-c¹ z krótką oktawą (otwory po manubriaach znajdowały się z boku stołu gry po lewej stronie). Skala manuału to C-c³ z pierwszą oktawą krótką. Prospekt o pięciu polach i dośrodkowym układzie piszczałek. Pola skrajne i środkowe wysunięte są w sposób ryzalitowy.