Bazylika św. Mikołaja Bochnia (małopolskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Obecne organy zbudował w 1847 roku Roman Ducheński ze Lwowa staraniem ks. proboszcza Franciszka Gluzińskiego za kwotę 2500 florenów. Równocześnie zbudowano nowy, istniejący do dziś chór muzyczny. W 1879 roku renowacji instrumentu dokonał Zygmunt Gnutkiewicz z Podgórza (dziś dzielnica Krakowa), który także wykonał wtedy nowy pozytyw do kaplicy (obecnie nieistniejący). Prospekt organów jest niemalże identyczny z tym, który Ducheński wzniósł w katedrze przemyskiej.

Zasadnicza przebudowa instrumentu nastąpiła w latach 1898–1899. Dokonał jej Tomasz Fall, organmistrz ze Szczyrzyca. Wykonał on nowe wiatrownice stożkowe, szafę ekspresyjną dla manuału II oraz wolnostojący stół gry, na którym umieścił swoją tabliczkę firmową. Wykorzystał 10 starych głosów. Przebudowa ta była największym dziełem Tomasza Falla.

W czasach nam bliższych organy były remontowane dwukrotnie. W 1983 r. renowacji dokonali Ferdynand i Stanisław Smoleniowie z Krakowa, zaś w 2000 r. drobne naprawy (strojenie, regulacja traktury, naprawa niektórych piszczałek metalowych dodanie nowego miecha horyzontalnego dla sekcji pedału oraz wymiana dmuchawy na nową produkcji niemieckiej) wykonał Jerzy Kukla. Zmieniono wtedy stopaż głosu Fugara z 4' na 2' oraz wymieniono tabliczki z nazwami głosów na nowe. Szafę organową odnowiła Alina Kostka-Bernady z Tarnowa, wykonano także srebrzenie i złocenie piszczałek prospektowych.

Obecnie organy są w złym stanie: widać działanie drewnojadów, wiele urządzeń nie działa, szafa ekspresyjna jest niekompletna. Aby utrzymać instrument w stanie używalności wykonywane są doraźne niefachowe naprawy przez miejscowych organistów (wieszanie na trakturze obciążników takich, jak patyki, butelki, a nawet zegarki czy termometr, klejenie abstraktów pianką montażową, klejenie miecha taśmą klejącą). Uważa się także, że instrument jest za mały i swoim brzmieniem nie jest w stanie wypełnić wnętrza bazyliki bocheńskiej. Problem ten był rozwiązywany poprzez umieszczenie mikrofonów wewnątrz szafy organowej, jednak to powodowało falowanie dźwięku. 

W lutym 2022 władze bazyliki podjęły decyzję o przebudowie systemu powietrznego poprzez zbudowanie dwóch nowych miechów pływakowych. Została podjęta taka decyzja – a nie o remoncie potężnego miecha – ponieważ system powietrzny został i tak zmieniony w 2000 roku a miech były w tak złym stanie, że podczas demontażu nie można było po nim chodzić, ponieważ pękał i rozpadał się na trakturę. Prace te wykonał Konrad Dybczak z  Proszówek. Organy mają obecnie dwa miechy pływakowe: duży dla sekcji manuałów, mały dla pedału. Dmuchawa została umieszczona w obudowie dźwiękochłonnej a miechy zostały odsunięte od traktury, aby był do niej dobry dostęp rewizyjny.

W lewej szafie, od frontu, znajduje się sekcja manuału I, zaś za nią sekcja manuału II. Prawa szafa mieści sekcję pedału. Miech pływakowy z podawaczem. Stół gry umieszczony pomiędzy szafami organowymi, grający siedzi przodem do prezbiterium. Ciśnienie sekcji 1 i 2 manuału 100 mm sw pedału 140 mm sw.

Skala manuałów C–f3; skala pedału: C–d1.


Budowniczy
Roman Ducheński
Rok zakończenia budowy
1847
Stan instrumentu
Zły
Liczba głosów
20
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Bourdon 16’1. Vox Celestis 8’1. Prin cipal bas 8’
2. Principal 8’2. Rohr flet 8’2. Flauto 8’
3. Gamba 8’3. Sali cional 8’3. Cello 16’
4. Gemshorn 8’4. Fugara 2’4. Violone 16’
5. Flet Major 8’5. Gemshorn 4’5. Subbas 16’
6. Octawa 4’
7. Flet 4’
8. Quinta 2⅔’
9. [Pikolo 2’]
10. Mixtura 5 rz.
Pomoce
Pedal koppel I
Pedal koppel II
Manual koppel
Pedal octav koppel
Żaluzja manuału II
Mezzoforte
Tutti
Stół gry

Stół gry

Tabliczka organmistrza

Tabliczka organmistrza

Dźwignie nożne

Dźwignie nożne

Sekcja manuału II

Sekcja manuału II

Ślady niefachowych napraw

Ślady niefachowych napraw

Miejsce po starym stole gry (fot. K. Dybczak)

Miejsce po starym stole gry (fot. K. Dybczak)

Stary miech pływakowy

Stary miech pływakowy

Stary miech magazynowy

Stary miech magazynowy

Nowe miechy pływakowe

Nowe miechy pływakowe






Źródło
Na podstawie oględzin własnych 25.08.2017 oraz kwerendy w archiwum parafialnym
Informacje o stanie aktualnym: Konrad Dybczak
Autor
Paweł Pasternak


Ostatnia modyfikacja: 2022-02-24 11:32:22

Kaplica Matki Bożej Anielskiej (Murowianka) (Bochnia) - 4 głosów
Kościół św. Pawła Apostoła (Bochnia) - 34 głosów
Kościół szkolny św. Stanisława Kostki (Bochnia) - 8 głosów