Zasady doboru pieśni kościelnych na poszczególne części roku liturgicznego

  1. MusicamSacram
  2. Artykuły
  3. Zasady doboru pieśni kościelnych na poszczególne części roku liturgicznego
Śpiew wiernych to niezwykle ważny element Mszy świętej, zespajający całą celebrację. Dlatego bardzo istotną sprawą jest odpowiednie dobranie pieśni. Mają one wprowadzić w liturgię oraz podkreślić tematykę liturgii słowa. Tak więc śpiewy winne nawiązywać do okresu liturgicznego, konkretnego święta lub wspomnienia na dany dzień, rodzaju czynności liturgicznej oraz tematyki czytań. Stąd też pojawia się konieczność znajomości czytań liturgii mszalnej. Najpopularniejszą formą obecną w polskiej liturgii jest pieśń zwrotkowa, lecz nie należy lekceważyć formy dialogowanej (psalmodycznej) wykonywanej przez organistę (scholę) i wiernych naprzemiennie. Poniżej w kilku zdaniach postaram się przybliżyć zagadnienia związane z doborem śpiewów na poszczególne części roku liturgicznego.

1.Adwent

Jest to okres bezpośrednio przygotowujący do uroczystości Bożego Narodzenia. Tematem dominującym jest radosne oczekiwanie i prostowanie drogi nadchodzącemu Zbawicielowi. W odnowionej liturgii podkreślono podział okresu Adwentu na dwie części: do 16 grudnia (przygotowanie wiernych na ostateczne przyjście Chrystusa) i po 17 grudnia (bezpośrednie przygotowanie do pamiątki historycznego przyjścia Chrystusa w Betlejem).

I okres Adwentu:

II okres Adwentu:

Do wykorzystania podczas mszy świętych roratnich polecam następujące pieśni:

2. Okres Bożego Narodzenia

Wspominamy wtedy Narodzenie Zbawiciela, przy doborze pieśni nie można się ograniczyć wyłącznie do tajemnicy żłóbka betlejemskiego, pamiętajmy o wyrażeniu wdzięczności za dary. Z zasobu funkcjonujących w naszym kraju kolęd do użytku liturgicznego wybierajmy te podkreślające treść teologiczną i świadectwo wiary, natomiast kolędy w rodzaju: Lulajże Jezuniu, Jezus Malusieńki możemy wykorzystać na zakończenie liturgii. W starszych wydaniach Śpiewnika ks. Siedleckiego znajdował się dość klarowny podział na kolędy do użytku liturgicznego i tzw. kolędy domowe, do wspólnych śpiewów poza obrzędami liturgicznymi. Tak więc w liturgii możemy wykorzystać następujące kolędy:

Na przypadającą w tym okresie Uroczystość Objawienia Pańskiego polecamy następujące kolędy:

3. Okres Wielkiego Postu

Jest to 40-dniowy okres przygotowujących wiernych do tajemnicy paschalnej. W tradycji zachował się prawie wyłącznie pasyjny charakter pieśni, jednak bardzo istotny jest okres przygotowania przez pokutę. Od Środy Popielcowej do końca czwartego tygodnia Postu przydatne będą pieśni pokutne i o tematyce chrzcielnej, np.:

Od V Niedzieli Wielkiego Postu możemy wykorzystać pieśni traktujące bezpośrednio o Męce Pańskiej, np.:

Pieśni te są także przydatne w czasie Drogi Krzyżowej i adoracjach w trakcie całego okresu Wielkiego Postu

4. Okres Wielkanocny

Okres ten trwa od Niedzieli Wielkanocnej aż do Uroczystości Zesłania Ducha Świętego. DO III niedzieli winniśmy śpiewać pieśni opisując fakt Zmartwychwstania Chrystusa, w późniejszym okresie będą przydatne pieśni traktujące o tajemnicy odrodzenia przez chrzest, o nowym życiu oraz zjednoczeniu z Jezusem. Pieśni proponowane na precesję rezurekcyjną:

W oktawie Wielkanocy i w niedziele wielkanocne:

Na Wniebowstąpienie Pańskie:

Na Uroczystość Zesłania Ducha Świętego:

5. Uroczystości i święta Pańskie

Część Świąt Pańskich włączone jest na stałe do poszczególnych okresów liturgicznych, np. Boże Narodzenie, Wielkanoc itp. Jednak istnieje szereg dni Pańskich, które chociaż przypadają w określonych terminach, ale nie są związane z żadnym okresem liturgicznym.

Uroczystość Trójcy Przenajświętszej:

Boże Ciało:

Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa - nawiązuje do Wielkiego Piątku, wskazuje na istnienie grzechu i konieczność zadośćuczynienia.

Uroczystość Chrystusa Króla - głosi powszechne panowanie Jezusa

6. Uroczystości i Święta Najświętszej Marii Panny - mają ścisły związek z tajemnicą wcielenia. Oddajemy cześć Marii, jako Matce Syna Bożego

Niepokalane Poczęcie NMP

NMP Królowej Polski oraz NMP Częstochowskiej

NMP Matki Kościoła

Wniebowzięcie NMP

NMP Różańcowej

7. Uroczystości Świętych Pańskich - przypominają nam o rzeszach tych, którzy przeszli ziemską wędrówkę i cieszą się obecnością wraz z Bogiem w niebie

Uroczystość Wszystkich Świętych

8. Msze za zmarłych

Pieśni w liturgii za zmarłych powinny obrazować naszą wiarę z zmartwychwstanie i ufność w Boże Miłosierdzie. Przedstawione powyżej przykłady pieśni nie wyczerpują tematu. Przy repertuaru powinniśmy kierować się treścią i formą, unikać banalnych zwrotów. (Przygotowane na podstawie artykułu Marii Szymanowicz "Propozycje doboru śpiewów mszalnych na cały rok liturgiczny")


Autor: Jakub Garbacz (www.garbacz.art.pl)
Data stworzenia: 2014-02-08 16:55:14
Data ostatniej modyfikacji: 2014-02-08 17:27:06

Komentarze