Podstawowe zasady doboru pieśni podczas liturgii

Rzeczą niezbędną w praktyce muzyczno-liturgicznej każdego organisty jest umiejętność odpowiedniego doboru śpiewanych pieśni i części stałych. O pierwszych można by wiele mówić i powoływać się na mnóstwo przepisów kościelnych oraz tradycji Kościoła. Wybór części stałych jest zależny przede wszystkim od “widzi mi się” organisty (ale oczywiście nie tylko), i nie ma potrzeby dłuższego rozwodzenia się nad tym zagadnieniem.

Zabrania się wykonywania w ramach liturgii piosenek religijnych, których tekst często nie jest w ogóle religijny, a muzyka z reguły posiada charakter świecki” (IEP o muzyce, 15)

“Repertuar utworów, czy to śpiewanych, czy wykonywanych na instrumentach, musi zgadzać się z myślą przewodnią dnia liturgicznego lub przynajmniej zgadzać się z okresem liturgicznym, jak również odpowiadać treściowo danej czynności liturgicznej”(MS, 32 i IEP o muzyce,8 )

“Ponieważ liturgia jest dziełem całego Ludu Bożego, dlatego podczas jej sprawowania należy mieć na względzie dobro duchowe wszystkich zgromadzonych niż poszczególnych jednostek (WOMR nr 313). Ten wzgląd należy mieć zawsze na uwadze przy włączaniu w ramy liturgii odpowiednich śpiewów.

Wszystkie śpiewy przeznaczone do użytku liturgicznego mają mieć aprobatę Konferencji Episkopatu Polski, albo przynajmniej Władzy Diecezjalnej. Nie wolno w liturgii wykonywać utworów o charakterze świeckim”(IEP o muzyce, 9-10)



Najważniejsze informacje do zapamiętania (korzystając z OWMR) :

Śpiew na wejście (OWMR, 47):

  • Rozpoczyna celebrację
  • Umacnia jedność zgromadzonych
  • Wprowadza ich umysły w przeżywanie misterium okresu liturgicznego lub święta
  • Towarzyszy procesji kapłana i usługujących


  • Śpiew na przygotowanie darów (OWMR, 74)

  • Trwa przynajmniej do chwili, gdy dary zostaną złożone na ołtarzu
  • Zasady wykonywania tego śpiewu są takie same, jak w odniesieniu do śpiewu na wejście
  • Może zawsze towarzyszyć obrzędom przygotowania darów, także wtedy, gdy nie ma procesji z darami.


  • Śpiew na komunię (OWMR, 86-87)

  • Rozpoczyna się kiedy kapłan przyjmuje Najświętszy Sakrament
  • Wyraża duchową jedność komunikujących poprzez zjednoczenie głosów
  • Ukazuje radość serca i w pełniejszym świetle objawia „wspólnotowy” charakter procesji zdążającej na przyjęcie Eucharystii
  • Śpiew trwa, dopóki Sakrament jest rozdawany wiernym
  • Trzeba zadbać o to, aby i śpiewacy mogli dogodnie przystąpić do Komunii św.


  • Śpiew na uwielbienie po komunii świętej (OWMR, 88)

  • “Po rozdaniu Komunii św. zależnie od okoliczności kapłan i wierni przez pewien czas modlą się w ciszy. Jeśli okaże się to stosowne, całe zgromadzenie może też wykonać psalm lub inną pieśń pochwalną albo hymn”


  • Uwagi:

  • Wszystkie śpiewy powinny być dostosowane do przypadającego święta, uroczystości, (mogą nawiązywać do wspomnienia) oraz części roku liturgicznego
  • Śpiew na przygotowanie darów powinien mówić o miłości lub/oraz przygotowaniu i gotowości do ofiary samego siebie Bogu
  • Komunia święta przede wszystkim powinna mówić o Chrystusie jako pokarmie. Mogą być także użyte śpiewy adoracyjne.
  • Nielogiczne jest wykonywanie pieśni poświęconych NMP podczas komunii lub uwielbienia po komunii św.
  • Uwielbienie po komunii świętej powinno być skierowane przede wszystkim do Boga Ojca.
  • OWMR ani inne dokumenty nic nie mówią na temat pieśni na zakończenie: można więc ją opuścić. Dobrą jednak tradycją jest jej wykonywanie (korzystając z zasad doboru podobnych jak do pieśni na wejście)
  • Układając propozycje pieśni należy też brać pod uwagę antyfony na dany dzień


  • Korzystając z powyższych wytycznych daję przykład pieśni na jedną z niedziel:

    Antyfona na wejście: Panie, niech dotrze do Ciebie moja modlitwa, nakłoń ucho na moje wołanie.

    Antyfona na komunię: Pan jest moim pasterzem, niczego mi nie braknie, pozwala mi leżeć na zielonych pastwiskach. Prowadzi mnie nad wody, gdzie mogę odpocząć, orzeźwia moją duszę.

    XXXII Niedziela Zwykła
    Części stałe: ks. I. Pawlak
    W: Pójdź do Jezusa
    Pd: Gdzie miłość wzajemna i dobroć
    K: O Panie, Tyś moim pasterzem
    U: Chlebem życia posileni
    Z: Ojcze z niebios, Boże Panie
    Jehan Alain - Litanies

    lub

    W: Pójdźmy do Pana
    Pd: Wszystko Tobie oddać pragnę
    K: Jam jest Pasterz dobry
    U: Panie mój, cóż Ci oddać mogę
    Z: Ty wszechmocny Panie
    J.S. Bach - Toccata, Adagio i fuga C-dur (BWV 564)



    Pieśni na wejście nawiązują do antyfony przeznaczonej również na ten moment. Pieśni na przygotowanie darów odpowiadają przesłaniu albo do miłości braterskiej albo do złożenia siebie w ofierze Bogu. Pieśni na komunię nawiązują do antyfony na komunię. Pieśni na uwielbienie chwalą Boga (Ojca) oraz w pewien sposób nawiązują do antyfony na wejście. Pieśni na zakończenie umacniają jedność wiernych i wychwalają Boga.


    Autor: MusicamSacram.pl
    Data stworzenia: 2014-02-08 16:21:58
    Data ostatniej modyfikacji: 2014-02-08 17:51:28