Kolegiata NMP Królowej Świata Stargard (zachodniopomorskie)
Prospekt
Opis Instrumentu
Przed II wojną światową w kościele znajdował się 55-głosowy instrument Barnima Grüneberga wybudowany w roku 1910 (opus 625). Organy umieszczone zostały za neogotyckim prospektem zaprojektowanym przez Karla Friedricha Schinkla w 1804 roku. Liczyły 3126 piszczałek. Dyspozycja instrumentu była następująca:
| Manuał I | Manuał II | Manuał III | Pedał |
| Prinzipal 16’ | Quintaton 16’ | Lieblich Gedackt 16’ | Untersatz 32’ |
| Bourdon 16’ | Prinzipal 8’ | Geigen Prinzipal 8’ | Prinzipalbass 16’ |
| Prinzipal 8’ | Hohlflöte 8’ | Salicional 8’ | Violon 16’ |
| Gamba 8’ | Gemshorn 8’ | Konzertflöte 8’ | Subbas 16’ |
| Soloflöte 8’ | Gedackt 8’ | Lieblich Gedackt 8’ | Echobass 16’ |
| Rohrflöte 8’ | Oktave 4’ | Aeoline 8’ | Oktavbass 8’ |
| Oktave 4’ | Rohrflöte 4’ | Voix celeste 8’ | Cello 8’ |
| Spitzflöte 4’ | Fugara 4’ | Vox humana 8’ | Bassflöte 8’ |
| Dulciana 4’ | Piccolo 2’ | Praestant 4’ | Quintbass 10 2/3’ |
| Quinte 2 2/3’ | Mixtur 4fach | Viola 4’ | Oktave 4’ |
| Oktave 2’ | Fagott 16’ | Flauto traverse 4’ | Posaune 32' |
| Kornett 3-4 fach | Klarinette 8’ | Flageolet 2’ | Posaune 16’ |
| Scharf 5 fach | Progressio harmoniqua 2-4fach | Trompete 8’ | |
| Tuba 16’ | Oboe 8’ | Clarine 4’ | |
| Trompete 8’ |
Połączenia:
Manual-Koppel II-I
Manual-Koppel III-I
Manual-Koppel III-II
Pedal-Koppel zum Manual I
Pedal-Koppel zum Manual II
Pedal-Koppel zum Manual III
Superoktav-Koppel vom Manual I zum Manual II aufwärts
Superoktav-Koppel vom Manual II zum Manual III abwärts
Stałe kombinacje:
Piano, Mezzo-Forte, Forte, Tutti
Piano-Pedal, Mezzo-Forte-Pedal, Forte-Pedal
Tremulant für die Vox humana
Dyrektor muzyczny kościoła 12 października 1912 r. napisał do Grüneberga: Z okazji ponownego poświęcenia kościoła Mariackiego, Jego Cesarska Mość [Wilhelm II] wyraziła się o Pańskim dziele: „Stworzyliście doskonałe organy!” Nie mam nic do dodania do słów naszego Cesarza, które wypowiedział z serca.
Organy te uległy zniszczeniu w czasie II wojny światowej. Po wojnie w 1966 r. nowy instrument o trzech manuałach, 44 głosach i trakturze elektropneumatycznej zbudował Bernard Berndt z Wałcza. Był on złożony z części wielu innych instrumentów, m.in. przedwojennych organów z Kościoła Świętego Krzyża w Tychowie. Prospekt organów Berndta był znacznie mniejszy od poprzednich, był też później modyfikowany. Te organy nie były stale naprawiane, co doprowadziło je do tragicznego stanu. W 2018 r. zostały zastąpione organami cyfrowymi, a w 2020 r. sprzedane jednej z parafii w Szczecinie.
Obecne organy zostały wybudowane przez firmę Zych z okazji prowadzonego tzw. Remontu Stulecia w stargardzkiej kolegiacie w 2023 r. Planowo miała być to odbudowa przedwojennych organów B. Grüneberga wraz z prospektem, jednak zbyt małe fundusze na to nie pozwoliły. Dyspozycja jest wzorowana na dyspozycji przedwojennych organów B. Grüneberga, a prospekt jest wzorowany na zachodniej elewacji kościoła.
Informacje o budowie
Właściwości
| Manuał I | Manuał II | Pedał |
|---|---|---|
| Hauptwerk | Schwellwerk | |
| 1. Prinzipal 16’ | 1. Lieblich gedackt 16’ | 1. Untersatz 32’ |
| 2. Principal 8’ | 2. Geigen principal 8’ | 2. Principal 16’ |
| 3. Gemshorn 8’ | 3. Salicional 8’ | 3. Violonbass 16’ |
| 4. Viola da gamba 8’ | 4. Vox coelestis 8’ | 4. Subbass 16’ |
| 5. Soloflöte 8’ | 5. Konzert flöte 8’ | 5. Kwintbass 10 2/3’ |
| 6. Rohrflöte 8’ | 6. Prestant 4’ | 6. Oktawbass 8’ |
| 7. Octave 4’ | 7. Flauto traverse 4’ | 7. Cello 8’ |
| 8. Spitzflöte 4’ | 8. Flageolet 2’ | 8. Bassflöte 8’ |
| 9. Quinte 2 2/3’ | 9. Progresio II-IV | 9. Octave 4’ |
| 10. Octave 2’ | 10. Oboe 8’ | 10. Posaune 16’ |
| 11. Mixtur V | 11. Trompete 8’ | |
| 12. Trompete 8’ |
Tremolo M II
Crescendo
Żaluzja manuału II
Setzer
Zdjęcia
Stół gry
Prospekt organów Grüneberga (1936)
Prospekt organów B. Berndta (1976)
Prospekt organów B. Berndta
Dyspozycja organów Bernarda Berndta nie jest mi na ten moment znana. Aktualnie badam historię tego instrumentu i próbuje znaleźć cokolwiek w dokumentach czy na zdjęciach, ale niestety jest bardzo mało informacji o tym instrumencie. Cały czas dokonuję wszelkich starań, żeby zdobyć dyspozycję, lepiej poznać historię i ją dodać do opisu.
Pozdrawiam Autor.