Kolegiata NMP Królowej Świata Stargard (zachodniopomorskie)
Prospekt
Opis Instrumentu
Przed II wojną światową w kościele znajdował się 55-głosowy instrument Barnima Grüneberga wybudowany w roku 1910 (opus 625). Organy umieszczone zostały za neogotyckim prospektem zaprojektowanym przez Karla Friedricha Schinkla w 1804 roku. Liczyły 3126 piszczałek. Dyspozycja instrumentu była następująca:
| Manuał I |
Manuał II |
Manuał III (Schwellwerk) |
Pedał (30 klawiszy) |
| Prinzipal 16’ | Quintaton 16’ | Lieblich Gedackt 16’ | Untersatz 32’ |
| Bourdon 16' | Fagott 16' | Geigen Prinzipal 8’ | Posaune 32' |
| Tuba 16' | Prinzipal 8’ | Salicional 8’ | Prinzipalbass 16’ |
| Prinzipal 8’ | Hohlflöte 8’ | Konzertflöte 8’ | Violon 16’ |
| Gamba 8’ | Gemshorn 8’ | Lieblich Gedackt 8’ | Subbas 16’ |
| Soloflöte 8’ | Gedackt 8’ | Aeoline 8’ | Posaune 16' |
| Rohrflöte 8’ | Klarinette 8’ | Voix celeste 8’ | Echobass 16’ |
| Trompete 8' | Oktave 4’ | Oboe 8' | Oktavbass 8’ |
| Oktave 4’ | Rohrflöte 4’ | Vox humana 8’ | Cello 8’ |
| Spitzflöte 4’ | Fugara 4’ | Praestant 4’ | Bassflöte 8’ |
| Dulciana 4’ | Piccolo 2’ | Viola 4’ | Trompete 8' |
| Quinte 2 2/3’ | Mixtur 4fach | Flauto traverse 4’ | Quintbass 10 2/3’ |
| Oktave 2’ | Flageolet 2’ | Oktave 4’ | |
| Kornett 3-4 fach | Progressio harmoniqua 2-4fach | Clarine 4' | |
| Scharf 5 fach |
Połączenia:
Manual-Koppel II-I
Manual-Koppel III-I
Manual-Koppel III-II
Pedal-Koppel zum Manual I
Pedal-Koppel zum Manual II
Pedal-Koppel zum Manual III
Superoktav-Koppel vom Manual I zum Manual II aufwärts
Superoktav-Koppel vom Manual II zum Manual III abwärts
Stałe kombinacje:
Piano, Mezzo-Forte, Forte, Tutti
Piano-Pedal, Mezzo-Forte-Pedal, Forte-Pedal
Tremulant für die Vox humana
Dyrektor muzyczny kościoła 12 października 1912 r. napisał do Grüneberga: Z okazji ponownego poświęcenia kościoła Mariackiego, Jego Cesarska Mość [Wilhelm II] wyraziła się o Pańskim dziele: „Stworzyliście doskonałe organy!” Nie mam nic do dodania do słów naszego Cesarza, które wypowiedział z serca.
Organy te uległy zniszczeniu w czasie II wojny światowej. Po wojnie w 1966 r. nowy instrument o trzech manuałach, 44 głosach i trakturze elektropneumatycznej zbudował Bernard Berndt z Wałcza. Był on złożony z części wielu innych instrumentów. Brzmienie charakteryzowało się dużą mocą, szczególne głosów pedałowych. Prospekt organów Berndta był później modyfikowany. Dyspozycja tych organów była następująca:
| Manuał I główny |
Manuał II |
Manuał III |
Pedał |
| Pryncip. 16’ | Pr.Skrz. 8’ | Kryty łag 16’ | Subbas 16’ |
| Bordun 16’ | Qwinta-d 8’ | Travers Fl 8’ | Violon 16’ |
| Pryncip. 8’ | Fl.rurk. 8’ | Dolcian 8’ | Pr.Bas 16’ |
| Gamba 8’ | Salicet 8’ | Aeolina 8’ | Oktavbas 8’ |
| Kryty 8’ | Blokflet 4’ | Fl.pomor. 4’ | Cello 8’ |
| Oktava 4’ | Szpicflet 4’ | Prestant 4’ | Fletbas 8’ |
| Rożek 4’ | Fl.leś. 2’ | Bachflet 4’ | Qinbas 5 1/3’ |
| Qwinta 2 2/3’ | Terc 1 3/5’ | Qintade 4’ | Choralb. 4’ |
| Sifflet 1’ | Cimbel 3 Ch | Róg noc. 2’ | Puzon 16’ |
| Super 2’ | Krz.Róg 8’ | Rożek 2’ | |
| Mixtura 4-6’ | Nasard 2 2/3’ | ||
| Trompet 8’ | Szarf 3 Ch | ||
| Vox humana 8’ |
Połączenia: Kop.Man.II-I, Kop.ManIII-I, Kop.ManIII-II, Kop.Ped. I, Kop.Ped. II, Kop.Ped. III
Dwie wolne kombinacje
Prawdopodobnie brak stałej konserwacji doprowadził instrument do tragicznego stanu. Mniej więcej w 2018 r. został on zastąpiony organami cyfrowymi, a około 2020 r. sprzedany jednej z parafii w Szczecinie.
Obecne organy zostały wybudowane przez firmę Zych z okazji prowadzonego tzw. Remontu Stulecia w stargardzkiej kolegiacie w 2023 r. Planowo miała być to odbudowa przedwojennych organów B. Grüneberga wraz z prospektem, jednak zbyt małe fundusze na to nie pozwoliły. Dyspozycja jest wzorowana na dyspozycji przedwojennych organów B. Grüneberga, a prospekt jest wzorowany na zachodniej elewacji kościoła.
Informacje o budowie
Właściwości
| Manuał I | Manuał II | Pedał |
|---|---|---|
| Hauptwerk | Schwellwerk | |
| 1. Prinzipal 16’ | 1. Lieblich gedackt 8’ | 1. Untersatz 32’ 1 |
| 2. Principal 8’ | 2. Geigen principal 8’ | 2. Principal 16’ 2 |
| 3. Gemshorn 8’ | 3. Salicional 8’ | 3. Violonbass 16’ |
| 4. Viola da gamba 8’ | 4. Vox coelestis 8’ | 4. Subbass 16’ |
| 5. Soloflöte 8’ | 5. Konzert flöte 8’ | 5. Kwintbass 10 2/3’ |
| 6. Rohrflöte 8’ | 6. Prestant 4’ | 6. Oktawbass 8’ 3 |
| 7. Octave 4’ | 7. Flauto traverse 4’ | 7. Cello 8’ 4 |
| 8. Spitzflöte 4’ | 8. Flageolet 2’ | 8. Bassflöte 8’ 5 |
| 9. Quinte 2 2/3’ | 9. Progresio II-IV | 9. Octave 4’ |
| 10. Octave 2’ | 10. Oboe 8’ | 10. Posaune 16’ |
| 11. Mixtur V | 11. Trompete 8’ 6 | |
| 12. Trompete 8’ |
Tremolo M II
Crescendo
Żaluzja manuału II
Setzer
2) transmisja z manuału I
3) ekstensja głosu Principal 16’
4) ekstensja głosu Violonbass 16’
5) ekstensja głosu Subbass 16’
6) ekstensja głosu Posaune 16’
Zdjęcia
Stół gry
Prospekt organów Grüneberga (1936)
Prospekt organów B. Berndta (1976)
Prospekt organów B. Berndta
jaką dyspozycję mają organy berndta? proszę dodać ją do opisu