Kościół parafialny św. Mikołaja w Krobi wybudowany został w latach 1757-1767 z inicjatywy biskupa poznańskiego Teodora Czartoryskiego na miejscu poprzedniego kościoła, który spłonął w czasie pożaru miasta. Nie zachowały się żadne informacje na temat wcześniejszego instrumentu.
W 1881 r. organy o numerze opusowym 27 wybudował organmistrz Józef Gryszkiewicz z Poznania. Większy remont przeprowadzono z latach 60. XX wieku.Z upływem czasu pojawiały się kolejne usterki. Dokonywane naprawy przynosiły jedynie doraźną pomoc i niewielką poprawę działania instrumentu. Organy od samego początku miały wady projektowe i konstrukcyjne, które z czasem coraz bardziej utrudniały korzystanie z instrumentu. Problemami od początku były zastosowane w tak dużym instrumencie wiatrownice bocznozaworowe z wiszącymi klapami, chaotycznie prowadzona i ocierająca się o siebie traktura, ślady licznych niefachowych napraw (sposób strojenia piszczałek metalowych, wylane klejem piszczałki drewniane), duże zniszczenia spowodowane przez drewnojady i zalanie wodą podczas katastrofy budowlanej (zawalenie się wieży kościoła w 1968 roku), a dodatkowo sam fakt używania przez Gryszkiewicza wątpliwej jakości materiałów, szczególnie drewna. W związku z pogarszającym się z roku na rok stanem instrumentu po zasięgnięciu opinii organmistrzów stwierdzono, że nawet generalny remont połączony z rekonstrukcją wielu części może nie przynieść zakładanych efektów artystycznych i technicznych. Podjęto decyzję, aby zniszczony instrument zastąpić innym. W czasie demontażu zniszczenia spowodowane przez drewnojady i wodę okazały się o wiele większe niż pierwotnie zakładano. Organy Józefa Gryszkiewicza miały 28 głosów, dwa manuały i pedał, trakturę mechaniczną. Dyspozycja była następująca:
Hauptwerk | Oberwerk | Pedal |
Bordun 16' | Lieblich Gedact 16' | Subbas 16' |
Gemshorn 8' | Aeoline 8' | Principalbass 16' |
Hohlfloete 8' | Geigen Principal 8' | Nasard 10 2/3' |
Principal 8' | Rohrfloete 8' | Gedactbas 8' |
Salicional 8' | Voxceleste 8' | Violoncelle 8' |
Viola di Gamba 8' | Flauto amabile 4' | Salicetbas 8' |
Octave 4' | Octave 4' | Octave 4' |
Spitzfloete 4' | Octave 2' | |
Quinte 2 2/3' | Mixtur 3x | |
Octave 2' | ||
Mixtur 3-4x | ||
Cornett 3x |
Połączenia: Manual-coppel, Pedal-coppel
Urządzenia dodatkowe: Evacuant, Calicanten Ruf
Analizując możliwe rozwiązania, rozpoczęto poszukiwanie instrumentu używanego do translokacji. Odpowiedni udało się znaleźć w bawarskim Weilheim, niedaleko Monachium. Po odbyciu wizji lokalnej zdecydowano zakupić służące dotąd nieprzerwanie liturgicznie i koncertowo 41-głosowe organy Maxa Offnera wybudowane w 1970 roku, które tamtejsza parafia planowała zastąpić nowoczesnym instrumentem. Prace powierzono organmistrzowi Tomaszowi Sowińskiemu z Pudliszek.
Na etapie projektowania, we współpracy z Krzysztofem Kwiatkowskim z Poznania, postanowiono wybudować szafę organową niemal od postaw, dostosowując ją wyglądem do wnętrza kościoła. Stylistycznie nawiązuje ona do barokowego stylu budownictwa organowego. Jeśli chodzi o materię brzmieniową, częściowo zmodyfikowano dyspozycję, aby nadać organom bardziej romantyczny styl.
Instrument ma 42 głosy (w tym 7 językowych), 2622 piszczałki, trzy manuały i sekcję pedału. Organy działają w oparciu o mechaniczną trakturę gry oraz elektryczną trakturę rejestrów z systemem Setzer (2048 kombinacji). Połączenia międzymanuałowe realizowane są elektrycznie, a połączenia do pedału – mechanicznie. Instrument ma pięć wiatrownic klapowo-zasuwowych. Sekcja manuału III (Schwellwerk), zamknięta w szafie ekspresyjnej, znajduje się w środkowej części cokołu szafy. Bezpośrednio nad nią znajduje się sekcja Hauptwerku. Za nią, nieco wyżej, znajduje się sekcja manuału I (Oberwerku). Po bokach umieszczono sekcję pedału podzieloną na strony C i Cis. Trzy głosy z sekcji pedału wykonane są z jednego rzędu piszczałek, umieszczonego na wiatrownicach skrzyniowych sterowanych elektrycznie (Untersatz 32', Subbass 16' i Bassflöte 8'). Umieszczono je w głębi szafy, przy samej ścianie chóru. Także Principal 8' z Oberwerku umieszczony jest na wiatrownicach skrzyniowych sterowanych elektrycznie (poza pierwszą oktawą, głos ten znajduje się w najwyższej części prospektu, oddalony od głównej wiatrownicy). W pozostałych częściach prospektu umieszczone są piszczałki głosów Principal 8' z manuału II i Principalbass 16' z pedału. System powietrzny stanowi dmuchawa i główny miech magazynowy umieszczone w wieży kościoła (szczelnie obudowana dmuchawa czerpie powietrze z kościoła). Stół gry wolnostojący, grający siedzi zwrócony plecami do prezbiterium.
Instument uroczyście poświęcony i wybudzony został 16 września 2025 roku przez abp. Zbigniewa Zielińskiego.
Manuał I | Manuał II | Manuał III | Pedał |
---|---|---|---|
Oberwerk | Hauptwerk | Schwellwerk | |
1. Principal 8' | 1. Bourdon 16' | 1. Konzertflöte 8' | 1. Untersatz 32' |
2. Salicional 8' | 2. Principal 8' | 2. Bourdon 8' | 2. Principalbass 16' |
3. Portunal 8' | 3. Gamba 8' | 3. Viola 8' | 3. Violon 16' |
4. Gedackt 8' | 4. Hohlflöte 8' | 4. Vox coelestis 8' | 4. Subbas 16' |
5. Octava 4' | 5. Octava 4' | 5. Octavflöte 4' | 5. Octavbass 8' |
6. Traversflöte 4' | 6. Flöte 4' | 6. Nasard 2 2/3' | 6. Bassflöte 8' |
7. Piccolo 2' | 7. Quinta 2 2/3 | 7. Flageolet 2' | 7. Octava 4' |
8. Sesqualiter II | 8. Superoctava 2' | 8. Terz 1 3/5 | 8. Bombarde 16' |
9. Mixtura III | 9. Cornet III | 9. Mixtura 4x | 9. Trompete 8 |
10. Oboe 8' | 10. Mixtura IV | 10. Fagott 16' | |
11. Trompete 8' | 11. Trompete 8' | ||
12. Clarion 4' |
Instrument znany z autopsji
Fotografie za zgodą: krobia.org
Ostatnia modyfikacja: 2025-09-18 14:41:36
"[...] po zasięgnięciu opinii organmistrzów [...] podjęto decyzję, aby zniszczony instrument zastąpić innym[...]" Ciekawe, który organmistrz wywala zabytkowe organy oraz prospekt z XIX wieku i wstawia jakiś niemiecki odrzut zamiast ratować to, co jest bezcenne. KASA, KASA i jeszcze raz KASA. Pudliszki mają dobry keczup, ale orgaNISZCZOSTWO już fatalne!