Kościół Narodzenia NMP Gaj (małopolskie)

Przed 1900 r. w kościele stał mały pozytyw, prawdopodobnie na poziomie posadzki. Na nowo wybudowanym chórze Tomasz Fall wybudował nowy instrument. Organy przechodziły od tego czasu kilka remontów, m.in. w 2007 r. W 2020 r. czyszczenia dokonał Dawid Zagórski. Instrument nadal pozostawał w złym stanie technicznym, a wnętrze było bardzo mocno zaatakowane przez drewnojady. Obecnie po remoncie i rekonstrukcji przeprowadzonej w 2024 r. przez Konrada Dybczaka i Michała Radlińskiego instrument jest w bardzo dobrym stanie. Prace obejmowały:

Wiatrownice

Przeprowadzono pełną konserwację obu wiatrownic: oczyszczenie, impregnację, uszczelnienie, wymianę skór (klapy, pulpety, dekle), rekonstrukcję brakujących elementów (kloce piszczałkowe, ławeczki, grzebienie), wyklejenie komór skórą i papierem oraz testy szczelności.

Piszczałki

Wszystkie piszczałki wewnętrzne oczyszczono i zaimpregnowano (drewniane – przeciwko szkodnikom). Uszkodzone egzemplarze naprawiono lub wykonano nowe na podstawie analizy menzuracyjnej. Przeprowadzono intonację i strojenie. Piszczałki prospektowe oczyszczono, wypolerowano, naprawiono uszkodzenia mechaniczne oraz przywrócono do pierwotnej funkcji wizualnej i brzmieniowej.

Stół gry

Renowacji poddano manuał, klawiaturę pedałową oraz elementy zewnętrzne. Klawisze manuałowe oczyszczono, pokryto nową kością wołową, zregenerowano sztyfty, wymieniono filce i kaszmir, ustalono prawidłowe parametry skoku i siły nacisku. Wykonano nową klawiaturę pedałową wzorowaną na oryginalnej z powodu znacznych zniszczeń. Odnowiono politury oraz zamontowano nowe, estetyczne oświetlenie pulpitu i nowe włączniki.

Traktura gry i rejestrów

Oczyszczono i zaimpregnowano mechanikę gry i rejestrów. Wymieniono zużyte elementy skórzane i kaszmirowe, odnowiono kołki rejestrowe oraz naprawiono lub odtworzono pozostałe uszkodzone elementy.

System powietrzny

Dokonano gruntownej konserwacji miecha pływakowego i klinowego podawacza: oczyszczono, zaimpregnowano i wykonano nowe oskórowanie z odpowiedniej, bezchromowo garbowanej skóry miechowej. Naprawiono i uszczelniono elementy konstrukcyjne, pomalowano zewnętrzne powierzchnie farbą klejową. Wykonano nową skrzynkę regulacyjną, dźwiękoszczelną obudowę wentylatora, nowe kanały powietrzne oraz zamontowano całość systemu zasilania powietrznego w kościele. Przywrócono sprawność wskaźnika poziomu miecha i ustalono właściwe ciśnienie.

Instalacja elektryczna

Wykonano nową instalację elektryczną zasilającą wentylator, wymieniono tablicę elektryczną oraz zamontowano wewnętrzne oświetlenie szafy organowej i stołu gry, wyposażone w nowoczesne zabezpieczenia.

Konstrukcja

Elementy konstrukcyjne instrumentu oczyszczono, zakonserwowano i uzupełniono. Całość została podniesiona o ok. 4 cm w celu wypoziomowania.

Prospekt neoklasycystyczny, pięcioosiowy, osadzony na wysokim cokole, uwieńczony delikatną dekoracją snycerską. Trzy główne osie w kształcie stojącego prostokąta, osadzone na wspornikach ozdobionych akantowym ornamentem. Pierwotnie szafa organowa przypuszczalnie była biało-szara ze złoconym detalem snycerskim. W późniejszym czasie została nieudolnie przemalowana na kolor zielony, a ornamenty pokryto złotą farbą. Obecnie odnowiona szafa otrzymała kolor niebieski z elementami czerwieni, a detal snycerski pozłocono.

Wiatrownice klapowo-zasuwowe, miech pływakowy, w pełni sprawne urządzenie do kalikowania, dmuchawa zainstalowana w pudle wygłuszającym obok szafy.

Skala manuału: C-f³; skala pedału: C-d¹ (w pedale występuje repetycja z wyjątkiem dźwięku d¹).