Kościół św. Wawrzyńca Kutno (łódzkie)

Organy w kościele pw. Św. Wawrzyńca zostały dopasowane do wystroju wnętrza świątyni: zarówno prospekt organowy, jak i ołtarz główny oraz ołtarze boczne mają takie same smukłe wieżyczki z iglicami i ostrołukowe zdobienia. Użyto tego samego ciemnego drewna i złotych detali, co tworzy spójną i harmonijną całość. W wielu miejscach powtarzają się też neogotyckie elementy takie, jak maswerki i drobne rzeźbienia. 

Unikatowe organy w Kutnie mają stół gry o mechanicznej trakturze rejestrowej i połączeniowej, a traktura klawiszowa jest mechaniczno-pneumatyczna – pod mechanizmem klawiszowym, zamiast dźwigni kątowych umieszczony jest przekaźnik pneumatyczny, a co ciekawe i niespotykane, mosiężne rurki przekaźnikowe są bardzo obszerne, gdyż mają średnice 18 milimetrów. Poniżej tego urządzenia znajduje się podwójny przekaźnik pneumatyczny z mieszkami klinowymi poruszający wałki skrętne, te zaś podnoszą stożki otwierające dostęp powietrza do poszczególnych piszczałek. Organy mają też tradycyjne rozwiązania mechaniczne. Chcąc zagrać na nich repertuar koncertowy, trzeba zmierzyć się z pewnymi niedogodnościami związanymi z opóźnieniami emisji dźwięku.

Jan Szymański zebrał za swoje pierwsze pneumatyczne organy wiele słów gorzkiej krytyki. Organy w Rokitnie ocenił negatywnie zamawiający je proboszcz, a w Żelechowie i w Miastkowie dokonano całkowitych przeróbek jego dzieł. W Garwolinie instrument z 1898 r. dobrze służył społeczności wiernych do zniszczenia w 1939 r. Wiadomo nadto, że do 1900 roku Jan Szymański wystawił jeszcze takie organy w Sosnowcu (w obecnej katedrze, przebudowane) i na warszawskich Powązkach (zniszczone w czasie II wojny światowej). Z serii pneumatycznych instrumentów Jana Szymańskiego przetrwały w stanie oryginalnym tyko organy w Kutnie. Jest to absolutny zabytek techniki ze względu na unikalną konstrukcję.

W latach 70. XX w. wprowadzono zmiany w dyspozycji manuału II, która odtąd wyglądała następująco:

• Majorflet 8'
• Oktawa 4’
• Flautino 2’
• Picolo 2’
• Cymbały 3ch.

Po wielu latach eksploatacji organy Jana Szymańskiego wymagały generalnego remontu ze względu na zużycie mechanizmów. Takowy odbył się w latach 2011–2013, a przeprowadziła go firma organmistrzowska Andrzeja Sutowicza. Ze względu na duży zakres prac organy zostały zdemontowane i przewiezione do pracowni. Tam poszczególne elementy rozebrano na części pierwsze i dokonano ich restauracji bądź rekonstrukcji. Działaniami objęto stół gry, wiatrownice z klocami, trakturę z przekaźnikami i piszczałki. Została także wymieniona stara dmuchawa oraz przeprowadzono renowację głównego miecha pływakowego oraz miecha fałdowego dla sekcji manuału II. Został również wyremontowany stół gry. Przy demontażu okazało się że piszczałki są niejednorodne, a wiatrownice były mocno zaatakowana przez drewnojady. Podczas remontu przywrócono do manuału II pierwotne rejestry: Geigen Pryncypał 8', Salicet 8', Fugara 4'.

W 2013 roku na nowo wyremontowanych organach został wykonany koncert organowy, który wykonał dr hab. Wiktor Łyjak. Koncert ten utrwalono na płycie CD. W 2025 r. organy zostały wyczyszczone, nastrojone i nowo zintonowane. Instrument jest używany nie tylko do akompaniamentu liturgicznego, ale także wykorzystywany jest podczas licznych koncertów oraz do wykonywania literatury organowej.

Stół gry wolnostojący; grający siedzi przodem do prezbiterium.

Skala manuałów: C-f³; skala pedału: C-d¹.