Obecny kościół parafialny w Opatowcu został zbudowany przed 1470 r. Do XIX w. był własnością dominikanów.
Organy, z których do dziś zachował się późnomanierystyczny, pięciosiowy prospekt sekcji głównej z dodanymi wtórnie aneksami, będącymi reliktami pierwotnego pozytywu przedniego, zbudowane zostały ok. 1670 r. W tymże roku z Opatowca do Gidel (gdzie znajduje się również klasztor dominikanów) wezwano organmistrza Tomasza, który rozpoczął tam budowę nowego instrumentu. Był on też zapewne twórcą organów w Opatowcu. Instrument był przebudowywany w XVIII w. W 1825 r. na chórze w nawie głównej umieszczono pozytyw sprzed 1821 r., przeniesiony z Kaplicy Różańcowej, gdyż wielkie organy nie nadawały się do użytku z powodu złego stanu technicznego. W 1847 r. przeprowadzono remont tego pozytywu. Z inwentarza z tego roku pochodzi informacja, że organy miały 14 głosów i dwa miechy. W 1853 r. zostały wyremontowane, a pozytyw zwrócono do kaplicy na nowo zbudowany chór muzyczny (dziś już nieistniejący). W 1888 r. napisano o organach następująco: Organ wielki na Kościele o 12 głosach i dwóch miechach zwyczajnych. Niegdyś ten Organ posiadał pozytywek i głosy pedałowe ale dziś już nie istnieją.
Między 1892 a 1895 r. nowy instrument o 13 głosach, trakturze mechanicznej i wiatrownicach stożkowych zbudował Jan Szymański z Warszawy, lokując go w zachowanej szafie organowej. Zapewne wtedy usunięto z balustrady chóru dwudzielny pozytyw, jego człony umieszczając po bokach szafy organowej. W 1959 r. remont tego instumentu przeprowadził Wacław Biernacki. W ankiecie Ośrodka Dokumentacji Zabytków z 1971 r. zachowała się dyspozycja organów z tego czasu, niestety bez oznaczenia stopażu głosów i podziału na sekcje. Hipotetycznie rekonstruując ten podział, można przyjąć, że wyglądała ona następująco:
Manuał I | Manuał II | Pedał |
Pryncypał [8'] | Viola da gamba [8'] | Subbas [16'] |
Salicjon [8'] | Eolina [8'] | Oktawbas [8'] |
Bourdon [8'] | Gemshorn [8'] | |
Octawa [4'] | Fugara [4'] | |
Superoctawa [2'] | ||
Flet [4'] | ||
Mixtura |
W 1978 r. organy przebudował Stanisław Wilewski z Nockowej. W ramach tych prac wykonano nowy miech i stół gry oraz zmieniono trakturę na pneumatyczną.
Obecnie organy pozostają nieczynne od ok. 20 lat. Stół gry został odłączony, a klawiatura pedałowa zdemontowana.
Manuał I | Manuał II | Pedał |
---|---|---|
1. Gemschorn 8' | 1. Flet 4' | 1. Subbas 16' |
2. Salicet 8' | 2. Bordon 8' | 2. Fletbas 8' |
3. Aeolina 8' | 3. Fugara 4' | 3. Oktawbas 8' |
4. Gamba 8' | 4. Pikolo 2' | |
5. Princypał 8' | 5. Mixtura 3-ch | |
6. Oktawa 4' |
Powyższy artykuł został uznany przez Redakcję jako wzorcowy. Jest to szczególne wyróżnienie dla profesjonalnych opisów instrumentów: opartych o bogatą bibliografię oraz wizję lokalną, posiadających wyczerpujący i ciekawy opis, udokumentowanych zdjęciami w wysokiej rozdzielczości oraz powstałych z dbałością o szczegóły. Opis posiadający to wyróżnienie jest wzorem dla wszystkich innych i powinien być przez nie naśladowany. Potwierdza również wiedzę i umiejętności autora w zakresie analizy budowy instrumentu.
Ostatnia modyfikacja: 2017-02-07 19:15:15