Kaplica Wyższego Seminarium Duchownego Tarnów (małopolskie)

O pierwszych organach w tarnowskim seminarium duchownym wiadomo niewiele. Zapewne musiały zostać one zainstalowane wkrótce po oddaniu do użytku docelowego budynku (1838 r.) i urządzeniu prowizorycznej kaplicy. Liczyły prawdopodobnie cztery głosy. Po zbudowaniu kolejnych organów w 1890 r. zostały podarowane przez ks. inf. Stanisława Walczyńskiego do pierwszej kaplicy w Krzyżu (dziś dzielnica Tarnowa), zbudowanej w 1884 r. Służyły tam przez ponad 20 lat, jednak kres ich istnienia przyniosła rozbudowa kaplicy w latach 1909–1910, w wyniku której utworzono istniejący do dziś kościół.

W 1890 r. firma braci Rieger z Jägerndorf zbudowała dla seminarium również czterogłosowe organy, oznaczone numerem opusowym 284. Zapewne miały one trakturę mechaniczną. Po zbudowaniu kolejnego instrumentu ich części (prospekt oraz piszczałki drewniane) zostały wykorzystane w 1972 r. przez Mieczysława Gwoździa do budowy nowych organów w Swoszowej.

15 maja 1967 r. Tadeusz Rajkowski podpisał umowę na rzekomą przeróbkę starych 16 [sic!] to głosowych organów z wadliwie działającymi wiatrownicami. W rzeczywistości chodziło oczywiście o budowę nowego instrumentu,którą ukończono jeszcze w tym samym roku. Zgodnie z umową po zakończonych pracach miał być to instrument doświadczalny, w którym Rajkowski chciał stale dokonywać poprawek w wiatrownicach membranowych w związku ze staraniami o uzyskanie patentu. O tego typu pracach dowiadujemy się z listu organmistrza do prokuratora seminarium, datowanego na 3 października 1972 r., w którym wspomina on o niedawnym przeglądzie i zapowiada usunięcie kolejnych usterek po nowym roku oraz odbiór w styczniu lub lutym. W rzeczywistości odbył się on dopiero 20 kwietnia 1973 r. W 1984 r. budowniczy przeprowadził remont organów; według umowy zobowiązał się go ukończyć do 30 stycznia tego roku. Od tego czasu chyba nie dokonano w instrumencie zmian aż do 2004 r., kiedy wybudowano nową kaplicę seminarium i przeniesiono do niej instrument. Translokacji, podczas której wykonano nowe drewniane obudowy wentyli w miejsce plastikowych, dokonał Mieczysław Klonowski z Katowic. W tej postaci instrument służył do 2022 r., kiedy został rozebrany i sprzedany z przeznaczeniem na części. Organy miały 16 głosów, dwa manuały i pedał. Traktura była pneumatyczna, jednak dalsza od stołu gry szafa była obsługiwana przez relajs elektryczny. Dyspozycja była następująca:

Połączenia: II–I, Super II-I, I–Ped., II–Ped.
Urządzenia dodatkowe: automat pedałowy, dwie wolne kombinacje, crescendo, żaluzja manuału II, tremolo manuału II, wyłącznik głosu językowego
Stałe kombinacje: Piano, Forte, Tutti

W 2022 r. seminarium zakupiło organy z likwidowanego kościoła ewangelickiego w Schalksmühle-Dahlerbrück (Niemcy, Nadrenia Północna-Westfalia). Zbudował je Bernhard Koch z Wuppertalu-Barmen prawdopodobnie w 1967 r. Montaż instrumentu, prowadzony przez Piotra Nowakowskiego z Tychów i Piotra Antosa z Brzeźnicy, zakończył się w maju 2023 r. Organy poświęcił bp Andrzej Jeż 27 listopada 2023 r.

Wiatrownice klapowo-zasuwowe. Stół gry wbudowany jest centralnie w cokół szafy organowej. Bezpośrednio nad stołem gry zlokalizowana jest sekcja manuału II (Brustwerku), która zamykana jest parą dwuskrzydłowych drzwiczek. Powyżej znajduje się sekcja manuału I (Hauptwerku). Piszczałki sekcji pedału ulokowano po bokach, z podziałem na strony C i Cis. Osobliwością instrumentu jest traktura rejestrów manuałów zbudowana z linek stalowych. Brak jest osobnego miecha, funkcjonują jedynie miechy wbudowane pod wiatrownicami.

Skala manuałów: C–g³; skala pedału: C–f¹.