Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty (Sióstr Prezentek) Kraków (małopolskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Kościół został ufundowany w XII wieku, a jego dzisiejszy kształt jest wynikiem barokowej przebudowy. Od 1726 r. świątynia należy do Zgromadzenia Sióstr Prezentek.

Według zachowanej inskrypcji, obecny, późnobarokowy chór muzyczny pochodzi z 1733 roku. Początkowo istniały na nim bliżej nieznane organy, wzmiankowane w aktach wizytacyjnych z 1748 roku.

W latach 70. XVIII w. zakupiono nowy pozytyw kosztem 900 zł polskich (była to fundacja wotywna). Jest on krótko opisany w inwentarzu z 1798 r. jako małe organy z piszczałkami cynowymi.

W latach 1861-1862 krakowski organmistrz Antoni Sapalski zbudował za XVIII-wiecznym prospektem nowy pozytyw, być może wykorzystując część elementów z poprzedniego. Pogłębiono wówczas szafę organową celem wstawienia drewnianych piszczałek Pryncypału 8’.

Instrument był remontowany w latach: 1927, 1946, 1960 i 1980 (wykonawcami tego ostatniego remontu byli: Albert Kunz i Lech Skoczylas z Krakowa, o czym informuje wklejka wewnątrz szafy). Do 2014 r. dyspozycja przedstawiała się następująco (kolejność głosów według rozmieszczenia na wiatrownicy od strony prospektu):

Oktava [4’]
Fl: Portunal [4’]
Sup: Okt: [2’]
Fl: Portunal [8’]
Fl: Major [8’]
Pryncypał [8’]

W 2014 r. miał miejsce gruntowny remont połączony z częściową przebudową. Prace organmistrzowskie prowadził Lech Skoczylas z Krakowa. Równocześnie wykonywana była konserwacja szafy organowej, której przywrócono pierwotne rozmiary i oryginalną kolorystykę. W związku ze zmniejszeniem powierzchni obudowy, usunięty został głos Pryncypał 8’, a w jego miejsce organmistrz wstawił Kwintę 1 1/3’ funkcjonującą w rejestrze dyszkantowym. Pobłogosławienie odnowionego i zmodernizowanego instrumentu miało miejsce 27 grudnia 2014 roku.

Na początku 2015 r. L. Skoczylas dobudował sekcję pedału. Należący do niej głos Oktawbas 8’ składa się w większości z drewnianych piszczałek dawnego manuałowego Pryncypału 8’. Wiatrownica pedałowa wraz z piszczałkami mieści się bezpośrednio za szafą organową.

Stół gry wbudowany w bok szafy organowej o 1 manuale (C-c3) i pedale (C-f).

Prospekt organowy architektoniczny, rokokowy, jednosekcyjny, pięciopolowy, o trzech wieżach zwieńczonych rzeźbami: króla Dawida z harfą (pośrodku) i muzykujących aniołów (po bokach). 


Budowniczy
Antoni Sapalski
Rok zakończenia budowy
1862
Liczba głosów
8
Liczba klawiatur
I+P
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
ManuałPedał
1. Pryncypał 4'1. Subbas 16' *
2. Fl: Portunal 4'2. Oktawbas 8' **
3. Oktava 2'
4. Fl: Portunal 8'
5. Fl: Major 8'
6. Kwinta 1 1/3' (dyszkant) *
Przypisy
Kolejność głosów w dyspozycji według rozmieszczenia głosów na wiatrownicy od strony prospektu

*) nowy głos
**) głos złożony w większości z piszczałek Pryncypału 8' (do 2014 r. w sekcji manuału)
Stół gry

Stół gry

Zbliżenie prospektu

Zbliżenie prospektu

Wiatrownica i piszczałki sekcji pedału

Wiatrownica i piszczałki sekcji pedału

Szafa organowa w trakcie remontu (czerwiec 2014 r.)

Szafa organowa w trakcie remontu (czerwiec 2014 r.)

Widok ogólny (fot. z ok. 1960 r.)

Widok ogólny (fot. z ok. 1960 r.)






Źródło
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie: akta wizytacyjne (1748) i inwentarz (1798);
Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie: karta ewidencyjna zabytkowych organów;
Narodowy Instytut Dziedzictwa w Warszawie: ankieta dotycząca organów;
M. Machura, „Zabytkowe organy w kościołach Krakowa”, Kraków 1960 (maszynopis pracy magisterskiej);
Ks. W. Miś, „Zgromadzenie Zakonne PP. Prezentek u św. Jana w Krakowie”, Bytom 1902.
Autor
Bartłomiej Kopff


Ostatnia modyfikacja: 2017-02-07 19:13:09

Kościół NMP Matki Kościoła (Prądnik Biały) (Kraków) - 29 głosów
Kościół Najświętszego Imienia Maryi (pijarów – Rakowice) (Kraków) - 13 głosów
Kościół Stygmatów św. Franciszka z Asyżu (OO. Franciszkanów-Reformatów – Bronowice Wielkie) (Kraków) - 27 głosów